Hoewel het in zelf-help land populair is om over “uitdagingen” te praten, geloof ik dat we allemaal tegen problemen aanlopen. Soms zijn ze klein; soms zijn ze groot, maar het zijn altijd problemen die we willen oplossen.
In veel gevallen doen we ons uiterste best om een oplossing te bedenken: we analyseren, maken lijstjes of gebruiken software om een “problem solving tree” te creëren. Alles om erachter te komen waar de bottleneck zit. Zodat we die uit de weg kunnen ruimen en het probleem niet langer bestaat.
Dat werkt. Soms.
Heb je weleens gemerkt dat er makkelijk en moeilijk op te lossen problemen zijn? “Mijn auto is stuk, dus nu heb ik een probleem om op mijn werk te komen” blijkt meestal veel makkelijker op te lossen dan “de organisatie waar ik werk reorganiseert, dus nu heb ik ’t probleem dat ik niet weet of en wanneer ik ontslagen word” of “mijn kind is somber”.
Het eerste type probleem (type A) los je over het algemeen op zonder er lang mee bezig te zijn, het tweede type (type B) zorgt ervoor dat je hoofd blijft malen. Of dat je nachten wakker ligt of niet kan stoppen met erover te praten. Wat jouw manier van ermee omgaan ook is, in de meeste gevallen blijft zo’n type probleem je bezighouden en lastigvallen.
Wat we hierbij over het hoofd zien, is dat er sprake is van twee verschillende problemen die we op dezelfde manier proberen op te lossen.
Van het concrete type A probleem zijn alle variabelen bekend. Auto = stuk; werken moet doorgaan; ik kan fietsen of met de bus, het eerste duurt 45 minuten, het tweede 60 minuten, het regent en ik wil niet nat worden: de bus is de oplossing. Klaar. Dan kan je misschien nog even mopperen over de staat van het openbaar vervoer, je fiets of het weer, maar daar houdt het dan wel op.
Type B problemen lijken concreet, maar er ontbreken variabelen. Variabelen waar je geen inzicht in hebt en waar je vaak ook geen inzicht in kunt krijgen. Hoeveel Flying Logic problem solving bomen je ook maakt, er zijn onbekende of onzekere factoren waarop je vastloopt.
Daarom kun je Type B problemen niet oplossen door te denken. Of, zoals Einstein het gezegd schijnt te hebben: “you can’t solve a problem at the level of consciousness it was created”. Wat je ook probeert, type B problemen lijken enorm groot en houden je veel te lang uit je slaap. Om ze op te lossen is er creativiteit nodig die je niet zomaar kunt oproepen.
Dit werkt wél om dergelijke problemen makkelijker én creatiever op te lossen:
- Stel vast of je met een type A of een type B probleem te maken hebt. Doe dit door te bekijken of alle variabelen bekend zijn en het een concreet (als in: tastbaar) probleem is. Je kapotte auto is tastbaar, de somberheid van je kind en hoe erg dat al dan niet is, is perceptie en dus niet tastbaar.
- Indien type A: de oplossing is binnen 5 minuten bedacht. Indien type B: stop met erover na te denken. Waaruit je op kunt maken dat er geen sprake is van een concreet probleem als je er langer dan 5 minuten mee bezig bent om tot een oplossing te komen – dan lijkt het hooguit concreet.
- Weiger nog langer over het “probleem” na te denken en geef toe dat je het niet weet.
- Geniet van ’t feit dat je het niet weet en dat je dus niets hoeft te doen.
- Vertrouw erop dat je intuïtie of je innerlijke wijsheid voor je aan de slag gaat terwijl jij andere leuke dingen doet.
- Geniet nog steeds van het niet-weten. Of berust erin als dat beter bij je past ;-).
- Herken de intuïtieve ingeving waardoor je “het” ineens weet. Dat moment waarop je tot in je tenen voelt dat dit is wat je in deze situatie of met dit probleem wilt doen. Komt stap 7 niet? Ga dan terug naar stap 3.
De oplossingen die je op deze manier bedenkt voor schijnbaar onoplosbare problemen zijn vele malen beter dan alles wat je analytisch kunt bedenken. Én nog makkelijker te implementeren ook. Het klinkt misschien “woe-woe” (en geloof me, als er iemand graag en goed analyseert, dan ben ik het), maar ’t werkt als een trein en maakt je leven ongelofelijk veel simpeler.
P.S. Wat ik hier voor ’t gemak achterwege laat is de vraag of het probleem überhaupt wel een probleem of uitdaging is. Daarover in een ander artikel meer!